Taalcolumns van Ruud Hendrickx

@

Een kortere titel voor een stukje kun je moeilijk verzinnen. Alleen, beste lezer, hoe heb je hem gelezen? Op z’n Engels als ‘at’? Op z’n Belgisch-Frans als ‘a-crolle’? Of op z’n Nederlands als ‘apenstaart’? Elke taal heeft haar eigen leuke woordje voor het @-teken. Laten we het daar ’s over hebben, want het hoeft niet altijd zo serieus te zijn.

Hoe komen we eigenlijk aan die vreemde a? In feite gaat het niet om één letter, maar om twee. Het teken @ is een ligatuur of koppelletter, een kunstige verstrengeling van op z’n minst twee letters. In dit geval gaat het om een a en een d. Samen vormen ze het Latijnse voorzetsel ‘ad’, dat onder meer ‘bij’ betekent.

In de Verenigde Staten wordt het teken al lang gebruikt in prijsvermeldingen. Daar koop je ‘3 tickets @ $100’, drie kaartjes tegen honderd dollar per stuk. Ze noemen het teken ‘commercial at’ of ‘at-sign’. ‘At’ betekent dan ‘tegen’. Pas toen de informatica een hoge vlucht nam, heeft @ ook een plaatsaanduidende betekenis, iets als ‘bij’, gekregen.

In andere talen heeft het teken leuke bijnamen. In het Nederlands noemen we het een ‘apenstaart’. De Duitsers zien er hetzelfde diertje in en hebben het over een ‘Klammeraffe’, een aap met een slingerstaart die zich overal aan vastklampt. De Denen bekijken het wat groter. Zij zien er een olifantenslurf, een ‘snabel’, in. In China heeft die olifant een muis gebaard. De Finnen sturen een kat achter de muis aan. Daar heet @ ‘miau merkki’. En bij hun Russische buren heet het ‘sobatsjka’, hondje. De Fransen hebben het weleens – hoe kan het ook anders – over een ‘escargot’.

Maar het hoeven niet altijd dieren te zijn. In sommige talen denken ze meteen aan eten. De Zweden zien er een kaneelbroodje, een ‘kanelbulle’, in en de Israëliërs een ‘strudel’. Voor de Tsjechen mag het iets hartiger. Wat dacht je van een ‘zavinác’, een rolmops?

De Spanjaarden noemen het ‘arroba’. Eigenlijk is dat een Spaanse vochtmaat, maar die wordt weergegeven met het teken @. Vandaar. De Fransen hebben die naam overgenomen en hebben het over ‘un arrobas’. In België hoor je dat nauwelijks. Hier zeggen ze ‘a commercial’ of, in onvervalst Belgisch-Frans, ‘a-crolle.’

En hoe lees je nu een e-mailadres? Laten we dat voor eens en altijd afspreken. Mijn e-mailadres is ‘ruud punt hendrickx at vrt punt be’. @ heet dan wel ‘apenstaart’, maar in een e-mailadres zeg je gewoon ‘at’. En geen Engelse ‘dots’, maar Nederlandse ‘punten’.