Deze column is verouderd. Lees ook het advies helemaal onderaan.
Vorige week hebben we al besloten dat ‘menselijkheid’ de beste vertaling van ‘humanity’ is. Intussen heeft de juridische dienst zijn licht eens opgestoken bij een Vlaamse jurist die bij het internationaal strafhof heeft gewerkt, en de man is het roerend met ons eens.
Maar hoe zit het nu met de ‘crimes’? Zijn dat ‘misdaden’ of ‘misdrijven’? Ga er even makkelijk bij zitten, want nu wordt het ingewikkeld. Het hangt er namelijk van af of je het over Belgisch strafrecht dan wel over Nederlands strafrecht hebt. Vlamingen en Nederlanders spreken wel allebei Nederlands, maar niet hetzelfde Nederlands.
Laten we met Nederland beginnen. In het algemeen heet een feit waar je strafvervolging voor kunt krijgen daar een delict of strafbaar feit. Er zijn twee soorten delicten: misdrijven zijn doorgaans de zwaardere delicten, overtredingen zijn de lichtere delicten. Voor een overtreding kom je over het algemeen voor de kantonrechter en krijg je een geldboete, voor een misdrijf kom je meestal voor de rechtbank en krijg je een gevangenisstraf.
In België doen we het anders. Een strafbaar feit heet in het Belgische strafrecht een misdrijf. Er zijn drie soorten misdrijven: misdaden, wanbedrijven en overtredingen. Voor een misdaad word je gestraft met minimaal vijf jaar gevangenis of dwangarbeid. Voor een wanbedrijf krijg je maximaal vijf jaar gevangenis. Een overtreding wordt bestraft met een geldboete of een gevangenisstraf van maximaal zeven dagen. Globaal genomen, tenminste.
Hebt u het ook gemerkt? In Nederland is ‘misdaad’ geen officiële juridische term en een Belgische misdaad stemt overeen met een Nederlands misdrijf, terwijl een Belgisch misdrijf in Nederland een strafbaar feit heet. Of nog: misdrijf is in België een ruimere term dan in Nederland.
‘Crimes against humanity’ behoren ongetwijfeld tot de zwaarste strafbare feiten. In België zijn het dus strikt genomen misdaden, in Nederland zijn het misdrijven. Nu zou het bijzonder jammer zijn als we binnen het Nederlandse taalgebied twee verschillende termen gebruikten. Maar dat hoeft niet. Omdat elke Belgische misdaad ook een Belgisch misdrijf is, kunnen wij het evengoed over ‘misdrijven tegen de menselijkheid’ hebben, al is ‘misdaden’ volgens onze juridische dienst het meest accuraat. Dat doen we dus.
Naschrift
VRT gebruikt ‘misdaden tegen de mensheid’.
De Belgische genocidewet gebruikt de term ‘mensheid’. Daarmee wordt aangegeven dat de misdaden de hele mensheid, vertegenwoordigd in de internationale instellingen, beroeren.
De Nederlandse vertaling van het handvest van het Tribunaal van Nürnberg uit 1945, dat de bestraffing van oorlogsmisdaden vastlegt, en oudere Europese juridische teksten hebben het over ‘misdrijven tegen de menselijkheid’.
‘Misdaden tegen de menselijkheid’ getuigen van wreedheid en onmenselijkheid, en worden door een overheid op een systematische manier tegen een afgebakende groep mensen gepleegd. Anders gezegd: ze zijn gericht tegen de menselijke waardigheid en niet tegen de mensheid als geheel.
De interpretatie van ‘crimes against humanity’ is intussen opgeschoven naar ‘mensheid’.