Het Afrikaanse koninkrijk waar koning Mswati III de plak zwaait, komt in onze contreien niet vaak in het nieuws. Daardoor is het waarschijnlijk heel wat mensen ontgaan dat de koning op 19 april 2018 de naam van zijn land heeft veranderd, van Swaziland in Eswatini. Bij de vijftigste verjaardag van de onafhankelijkheid besliste hij dat de Engelse naam ‘Swaziland’ vervangen werd door ‘Eswatini’, zoals het land in het Swazi heet. In de Vlaamse pers werd er nauwelijks over gesproken.
In een artikel over het gesprek met prins Harry en zijn vrouw Meghan heeft Flip Feyten het over prins Michael of Kent, die af en toe de Britse koningin vertegenwoordigt, “bijvoorbeeld bij staatsbegrafenissen in India, Cyprus en Swaziland”. Een lezer wijst er ons op dat we het beter over Eswatini kunnen hebben. Wij vinden van niet.
Voor buitenlandse aardrijkskundige namen laten wij ons leiden door de landenlijst van de Commissie Anderstalige Namen van de Nederlandse Taalunie. Die lijst adviseert Swaziland bij zijn oude naam te blijven noemen.
De Commissie Anderstalige Namen (CAN) erkent dat elk land soeverein zijn officiële naam kan bepalen, maar staat erop dat de Nederlandstalige gemeenschap ook soeverein kan bepalen hoe zij dat land in het Nederlands noemt. Iedereen is baas in eigen huis.
De CAN onderscheidt twee situaties. Als een land een volledig nieuwe naam aanneemt, dan honoreert ze die. Als de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië na jaren discussie over haar naam omgedoopt wordt in Noord-Macedonië, dan neemt de CAN dat aan.
Maar de CAN morrelt niet gauw aan ingeburgerde Nederlandse namen. Als Wit-Rusland wil dat het land in alle talen Belarus genoemd wordt, zoals in het Wit-Russisch, dan gaat de CAN daar niet zomaar op in. Wit-Rusland is gewoon de letterlijke vertaling van Belarus. Als Ivoorkust wil dat het land in alle talen Côte d’Ivoire genoemd wordt, dan gaat de CAN daar niet op in. Ivoorkust is gewoon de letterlijke vertaling van Côte d’Ivoire.
Net zo is het met Swaziland. Koning Mswati III vaardigt uit dat zijn land voortaan Eswatini heet. In het Swazi betekent Eswatini ‘het land van de Swazi’. Swaziland, dus. Net zoals bij Wit-Rusland en Ivoorkust houden wij het op de ingeburgerde, vertaalde naam Swaziland. We zouden toch ook niet ineens Polska of Deutschland zeggen, omdat Polen en Duitsland dat eisen?
In het diplomatieke verkeer gaat het helemaal anders toe. Verdragen worden gesloten door het Koninkrijk België, de Helleense Republiek, de Republiek ten oosten van de Uruguay en het Koninkrijk Eswatini. Maar in verslaggeving doen België, Griekenland, Uruguay en Swaziland dat.