“Stany Zjednoczone rozpoczęły rozmieszczanie swych sił w celu walki z terroryzmem – ogłosił wczoraj zastępca sekretarza obrony USA Paul Wolfowitz. Sekretarz obrony Donald Rumsfeld wydał rozkaz rozlokowania ponad stu samolotów w rejonie Zatoki Perskiej. Według źródeł w Pentagonie, bombowce i samoloty wsparcia wyruszą tam dzisiaj.”

Wees gerust, beste lezer, er is niets aan de hand: je bent niet van de ene dag op de andere woordblind geworden en je pc is niet besmet met het Nimda-virus. Hierboven staat gewoon een tekst – over de terreur in de Verenigde Staten, maar dat had je misschien ook gezien – in het Pools. Waarom Pools? Omdat het weer Europalia-tijd is en Polen centraal staat.

Het Pools is een Slavische taal, net zoals het Russisch, Tsjechisch en Slovaaks. Duizenden jaren geleden is het uit dezelfde oertaal ontstaan als het Nederlands. Al zul je dat misschien nauwelijks van me willen geloven, als je die ondoorgrondelijke letterbrij voor het eerst ziet.

Het Pools is een ingewikkelde taal, met zeven naamvallen, drie grammaticale geslachten (net zoals het Nederlands) en een redelijk vrije woordvolgorde. Er zijn zeven klinkers en vijfendertig medeklinkers, die gespeld worden met onze Latijnse letters aangevuld met een paar speciale tekentjes. Er is ook goed nieuws: de klemtoon ligt altijd op de voorlaatste lettergreep.

In de uitspraakbank staat de sleutel om dat vreemde spellingbeeld om te zetten in een uitspraak. Jammer genoeg komt ook die bijzonder vreemd over als je het helemaal goed doet. Daarom stel ik voor dat we de uitspraak van Poolse namen min of meer vernederlandsen, zoals we dat overigens al jaren doen.

Herinner je je Lech Walesa nog, de Poolse vakbondsleider die later president werd? Eigenlijk spel je zijn naam zo: Wałęsa. Met de sleutel in de hand kun je dat omzetten in ‘vawêsa’, met een neusklank zoals in het Franse woord ‘vin’. Laten we hem toch maar ‘wallessa’ noemen. Ik hou me de komende weken en maanden aanbevolen om je tong uit de knoop te halen.