Taalcolumns van Ruud Hendrickx

Essemmessen

Het afgelopen weekend had Donna een primeur. Evert Venema en ikzelf hebben het allereerste essemmesdictee van Vlaanderen gehouden. De zinnetjes werden in de ‘Fun Files’ voorgelezen en de luisteraars konden ze naar de studio essemmessen met hun zaktelefoon.

Je hebt uiteraard al door, beste lezer, dat ik met ‘essemmes’ de kleine tekstberichtjes bedoel, die je met een zaktelefoon kunt versturen. Alleen spel je dat woord niet zo, natuurlijk. Maar hoe dan wel? Afkortingen die vaak gebruikt worden, worden klein en zonder puntjes gespeld. Daar zijn de spellingboeken het over eens. Daarom spellen we ‘wc’, ‘tv’, ‘pc’ en ‘cd’ zo. Nu bijna zestig percent van de Belgen een zaktelefoon heeft, mogen we langzamerhand ook wel ‘gsm’ zo gaan spellen. En met de tientallen miljoenen berichtjes die elke maand verstuurd worden, is de spelling ‘sms’ meer dan gerechtvaardigd.

Met zo’n afkorting als ‘sms’ kun je afleidingen en samenstellingen maken. Even de spraakkunst onder het stof vandaan halen: ‘brilsmurf’ is een samenstelling, want alle delen kunnen zelfstandig voorkomen; ‘gesmurft’ is een afleiding, want ‘ge-t’ komt niet zelfstandig voor. In een samenstelling met een afkorting gebruik je een streepje: Donna heeft afgelopen zaterdag een ‘sms-dictee’ georganiseerd. In een afleiding gebruik je een apostrof: de Belgen sturen elke maand miljoenen ‘sms’jes’.

En hoe vervoeg je het werkwoord ‘sms’en’ (met een apostrof, want elke werkwoordsvorm is een afleiding)? Ik ‘sms’ je een berichtje, jij ‘sms’t’ een antwoord. De kandidaten ‘sms’ten’ de zinnetjes naar de studio. 69 luisteraars hadden de juiste oplossing voor de eerste zin ‘ge’sms’t’. Vreemd, maar zo hoort het. In afleidingen gebruik je apostrofs. Zelfs twee, als dat nodig is.