Taalcolumns van Ruud Hendrickx

Deed ie ’t of deed ie ’t niet?

Ik hou van het koningshuis. Niet dat ik mijn eigen biografie van Paola zal schrijven, maar op een bepaalde manier ligt de monarchie mij toch na aan het hart. Zij is mijn muze, zij geeft mij inspiratie voor mijn stukjes. Mathilde heeft een naam waar het laatste woord nog niet over gezegd is, Filip houdt met haar blijde intredes of blijde inkomsten, en Albert heeft nu ook misschien een onecht kind, Delphine. Als we het daar deze week eens over hadden.

“Delphine Boël, de vermeende buitenechtelijke dochter van koning Albert, geeft voorlopig géén commentaar bij de mediahype over de zaak.” Toen Albert dat hoorde, heeft hij waarschijnlijk een zucht van verlichting geslaakt. Want wat betekent ‘vermeend’ eigenlijk?

Volgens de meeste woordenboeken betekent het alleen maar “ten onrechte beschouwd als”. Vermeende samenstellingen zijn woorden als ‘elleboog’, die eruitzien als een samenstelling, maar dat in feite niet zijn. Spreek je over de vermeende verhouding van Clinton en Lewinsky, dan hebben ze strikt genomen géén relatie. En als Delphine de vermeende buitenechtelijke dochter van Albert is, dan is ze eigenlijk geen dochter van Albert.

Alleen, in de praktijk werkt het anders. ‘Vermeend’ wordt hoe langer hoe meer gebruikt in de zin van ‘vermoedelijk’ of ‘mogelijk’. Dat is ook de nieuwste Van Dale niet ontgaan. Volgens de Dikke betekent ‘vermeend’ “(verkeerdelijk ook) vermoedelijk”. Die haakjes spreken boekdelen.

Oorspronkelijk was het zeker fout, maar iedereen zegt het: je vindt het in teksten van het Nederlandse en het Europese parlement, en het staat herhaaldelijk in de zo geprezen Nederlandse krant NRC.

We moeten niet roomser zijn dan de paus: ‘vermeend’ kan. Maar wil je niemand tegen de borst stuiten – want veel mensen vinden het nog altijd fout – of wil je de boodschap ondubbelzinnig overbrengen, dan kun je het beter vermijden. Delphine is dan ‘de mogelijke onechte dochter’ van koning Albert. Zo laat je zeker in het midden of hij het nu deed of niet.