“De twee tieners die vorige week een bloedbad aanrichtten in een school in Littleton, hadden gehoopt 500 slachtoffers te maken. Daarna wilden ze een vliegtuig kapen en dat doen neerstorten boven New York. Dat zegt een onderzoeksrechter die de dagboeken van de jongens heeft uitgepluisd.”

Dat zijn de woorden van een zeer bekende nieuwslezeres, die het schaamrood op de wangen kreeg toen ik haar erop wees dat ze misschien ‘uitgeplozen’ had bedoeld. Maar is ‘uitgepluisd’ wel zo fout als ik beweer? Onze journaliste is in elk geval in goed gezelschap. De Groene Amsterdammer – toch niet het eerste het beste Nederlandse blad – schrijft over ene Muchtar Pakpahan dat Soeharto hem liet opsluiten en “zijn hele dagelijkse leven werd uitgepluisd”. En in een artikel over soaps schrijft de krant Het Parool: “Verhoudingen, verliefdheden, vetes, huwelijken en familiebanden worden tot op de vezel uitgepluisd”.

In het Nederlands is de zwakke vervoeging zo sterk dat we nieuwe werkwoorden spontaan zwak vervoegen. Luister maar eens naar kleine kinderen die hun taal leren. Het is helemaal niet zo vreemd om ze te horen zeggen dat mama hun een koekje heeft ‘gegeefd’. Mama zegt vervolgens heel netjes dat ze hun een koekje heeft ‘gegeven’. Maar als het om een minder gebruikelijk werkwoord gaat, dan weet mama het misschien ook niet meer zo zeker en corrigeert ze de fout niet. Dat heet taalevolutie.

Zo ongewoon is dat verschijnsel niet. Kijk maar eens naar ‘bakken’. Aan het voltooid deelwoord ‘gebakken’ kun je zien dat ‘bakken’ oorspronkelijk een sterk werkwoord was. Bij zwakke werkwoorden eindigt het voltooid deelwoord immers op -d of -t. En toch is de verleden tijd van ‘bakken’ zwak: ‘bakte’. In het Duits wordt ook steeds meer ‘backte’ gezegd, maar de sterke vorm ‘buk’ bestaat ook nog.

Net zo is het met ‘melken’ gegaan. Aan het voltooid deelwoord ‘gemolken’ zie je dat het een sterk werkwoord is. Maar in de verleden tijd vind je naast ‘molk’ ook ‘melkte’. ‘Ervaren’ is op weg om te verzwakken. Steeds meer woordenboeken keuren de vorm ‘ervaarde’ niet meer af. Wie zegt overigens nog ‘ervoer’?

Voorlopig heeft ‘uitgepluisd’ het woordenboek nog niet gehaald. We moeten dus zeggen: ‘uitpluizen’, ‘ploos uit’, ‘uitgeplozen’. Maar of dat nog lang zal duren? Ik vermoed van niet.