Het is me de afgelopen dagen al meer dan eens gevraagd: “Dat Gele Boekje dat bij ‘De Standaard’ zit, is dat officieel?” Mogen we die typisch Belgisch-Nederlandse woorden nu officieel gebruiken van de Nederlandse Taalunie? Of wie het allemaal met lede ogen aankijkt: “Moeten we die woorden nu officieel allemaal goedkeuren?”
Het klinkt allemaal officieel, dat Gele Boekje. “Wij op ‘De Standaard’ hadden steeds vaker discussies over zulke kwesties. En dus heeft de krant samen met de Nederlandse Taalunie en de Taaltelefoon 1.000 zeg-niet-zeg-wel-klassiekers gewogen en 1.000 knopen doorgehakt.” Als een boekje het Gele Boekje heet en de naam van de Nederlandse Taalunie valt, dan ben je als lezer gauw geneigd om de link te leggen met het Groene Boekje, met de officiële spelling. Maar dan denk je verkeerd.
“Het resultaat, een geüpdatete taalnorm voor onze redactie, vindt u zaterdag in een gratis woordenlijst bij de krant.” Dat is de status van het Gele Boekje: een leidraad voor de redacteuren van ‘De Standaard’, een interne stijlgids die de krant met het grote publiek wil delen. Zoiets als de vroegere Stijlgids van de krant, de papieren VRT-Stijlgids uit 2003, of deze website, die ook rekening houdt met de adviezen op taaladvies.net en vaak ‘strenger’ is.
Wat heet ‘officieel’ als het over woordenschat gaat? Geen enkel woordenboek of taaladviesboek, geen enkele taaladviessite heeft – anders dan het Groene Boekje – kracht van wet. Het gaat om advies, raadgevingen, tips, hulp. Advies, zeg ik altijd, kun je gerust naast je neerleggen. Dat geldt voor wat te lezen valt op VRTtaal.net (behalve als je VRT-medewerker bent) en ook voor wat in het Gele Boekje staat (behalve als je redacteur van ‘De Standaard’ bent).
Mag u die typisch Belgische woorden vanaf nu officieel gebruiken? Dat mocht vroeger ook al, het was niet bij de wet verboden. Moet uzelf die woorden goedkeuren? Dat hoefde vroeger niet en het is ook nu niet verplicht. U bepaalt zelf wat u zegt en niet zegt.
Een concreet voorbeeld maakt het duidelijk: mag ‘van zodra’? “In spreektaal is het heel gewoon. Maar Van Dale geeft ‘van zodra’ het label ‘niet algemeen’ en Prisma Handwoordenboek rekent het exclusief tot de spreektaal. Taaladvies.net krijgt geen duidelijk beeld van de status van deze combinatie. Daarom is De Standaard voorzichtig. We keuren ‘van zodra’ af.” Het Gele Boekje is niet officieel, het is de beredeneerde mening van De Standaard.
Dat beklemtoont ook de samensteller, Ludo Permentier, in ‘De Wereld Vandaag’, op Radio 1.