“Zeg, heb je het al gehoord? Georges en Emilie liggen in het ziekenhuis. Onze linkerburen hebben een auto-ongeluk gehad.” Hoor je het jezelf al zeggen? Ik niet. Zou het niet eerder klinken als: “Georges en Emilie, onze linkerburen, liggen in het ziekenhuis. Ze hebben een auto-ongeluk gehad.”
We doen het wel meer in onze berichten: we halen een eigenschap van iemand naar voren en gebruiken die in de volgende zin om naar hem of haar te verwijzen. Hebben we het over George Bush, dan begint de volgende zin met ‘de Amerikaanse president’. Als we iets te melden hebben over Kim Clijsters, dan gaan we door met …? Juist, met de Limburgse.
Voor een sportleek als ik is sportverslaggeving daardoor soms heel ondoorzichtig. Wie is de thuisploeg in dit stukje: “Bij Antwerp is het stilaan vijf voor twaalf. Ook tegen Lierse draaide het voor geen meter. De thuisploeg scoorde wel en hield zo nog eens de drie punten thuis.”
Moet ik echt weten dat paars-wit de kleuren van Anderlecht zijn, dat het elftal van Hugo Broos ook Anderlecht is en dat de toekomstige landskampioen ook Anderlecht is? En als er feest is op het Kiel en treurnis op de Bosuil, wie heeft er dan gewonnen en verloren?
Ook in het algemene nieuws verwijzen we vaak met synoniemen. “De moordenaar van Anna Lindh is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij vermoordde de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken terwijl ze aan het winkelen was”, lees ik. Ik ga er dan maar van uit dat Anna Lindh en de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken dezelfde persoon zijn. Ik wéét dat natuurlijk wel, omdat ik de actualiteit volg. Ík weet het wel, maar weet iedereen het?
Naar iemand verwijzen met een eigenschap kan heel dubbelzinnig worden. Dat werd me duidelijk toen ik jaren geleden ongeveer dit hoorde: “Sven Nys heeft het veldrijden in Bommerskonten gewonnen. De Brabander kwam ten val – wielrenners vallen niet, ze komen ten val – in de tweede ronde, maar vond weer aansluiting bij de kopgroep.” Toen dacht ik even: is Sven Nys nu een Brabander, of is er ook een veldrijder die De Brabander heet? Intussen weet ik het.