Taal kan soms behoorlijk ingewikkeld en onlogisch zijn. Een oudere luisteraar kan het allemaal niet meer volgen: “Meneer de taalcontroleur, heb ik het goed gehoord dat het nieuws spreekt over de Indiaanse regering?” Nee, beste luisteraar, dat hebt u verkeerd begrepen.

Het is ook verwarrend. Indië en India zijn twee compleet verschillende dingen. ‘Indië’ is een historische term. Hij verwijst naar een gigantisch gebied dat zich uitstrekt van het zuidoosten van Iran tot het zuidwesten van China. Ook een groot aantal eilanden en eilandengroepen behoren tot Indië. Om de delen van dat immense gebied aan te duiden, hebben we de termen Voor-Indië en Achter-Indië.

Voor de Nederlanders is Indië in de eerste plaats het voormalige Nederlandsch-Indië, het huidige Indonesië, maar in de tijd van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (ai, was dat niet iets van de middelbare school?) behoorden daar ook de eilanden Formosa en Ceylon toe.

‘India’ is de moderne staat die eind jaren veertig onafhankelijk werd. Samen met Pakistan en Bangladesh neemt hij vrijwel helemaal het schiereiland Voor-Indië in, de bekende driehoek op zijn punt die in de oceaan uitsteekt.

Bij Indië – in welke betekenis ook – hoort het bijvoeglijk naamwoord ‘Indisch’. Je vindt het in aardrijkskundige namen als de Indische oceaan en het Indische subcontinent. De Indische jaren van Adriaan van Dis verwijzen naar zijn tijd in het toenmalige Nederlandsch-Indië. Het Indische leger is het Nederlandse leger dat daar gestationeerd was. In een Indisch restaurant moet je beslist een rijsttafel bestellen.

Bij India hoort het bijvoeglijk naamwoord ‘Indiaas’. Je hebt het dus over de Indiase regering, de Indiase deelstaat Gujarat, de Indiase munteenheid. Wie van heel scherpe curry’s houdt, moet naar een Indiaas restaurant.

En hoe heet iemand die de Indiase nationaliteit heeft? Een Indiase als het een vrouw is en een man is … een Indiër. Ik had toch gezegd dat taal onlogisch is.

De gele en oranje landen geven de gebieden aan die tot Indië gerekend worden. De blauwe gebieden vormen West-Indië (afbeelding: Commons Wikimedia).