Taalcolumns van Ruud Hendrickx

Afko’s in Tassie

Niet zo lang geleden struinde deze jongen door de straten van Launceston, de tweede stad van Tasmanië, het Australische eiland dat bekend is vanwege zijn uitgestorven tijgers en bedreigde duivels. Ja, je mag nu jaloers zijn. Launceston heeft net als elke stad van enige omvang zijn betere buurt, waar financieel adviseurs, advocaten en artsen een exclusief optrekje hebben. Zo ook A.N. Thomson.

A.N. Thomson is niet de eerste de beste. Volgens de grote koperen plaat naast zijn voordeur is hij B.Sc. M.B. Ch.B. Dip. Obst. M.D. M.R.N.Z.C.G.P. F.R.N.Z.C.G.P. F.A.F.P.H.M. F.R.A.C.G.P. Omdat zijn buren arts zijn, ga ik ervan uit dat ook hij dat is. En staat de afkorting M.D. niet voor ‘medical doctor’, zoals in ‘House MD’?

Mijn eerste gok is dat hij oogarts is en dat hij de koperen plaat gebruikt als letterbord voor patiënten die een nieuwe bril nodig hebben. “Kunt u de letters op de onderste rij lezen, meneer?” Maar dan valt mijn oog op Dip. Obst. De man heeft een diploma in obstetrie behaald. In mensentaal: hij is verloskundige.

De rest van de koperen plaat heb ik pas later kunnen ontcijferen, in een guesthouse met internetverbinding. Het komt erop neer dat de goede dokter verbonden is aan allerlei Australische en Nieuw-Zeelandse huisartsenopleidingen. Maar welke patiënt weet dat, behalve een andere M.R.N.Z.C.G.P. F.R.N.Z.C.G.P. F.A.F.P.H.M. F.R.A.C.G.P.?

Er is niets mis met afkortingen. Ze zijn handig want je kunt op de koperen plaat naast je voordeur heel veel informatie kwijt. Maar ze zijn zinloos als je lezer of luisteraar niet weet waar ze voor staan. En ga er maar niet te snel van uit dat hij het weet.

Als je afkortingen wilt gebruiken en je twijfelt of ze wel bekend genoeg zijn, leg ze dan uit wanneer je ze voor het eerst in je tekst gebruikt. Je hoeft ze niet noodzakelijk altijd letter voor letter te verklaren. Soms is een korte verduidelijking al genoeg. En misschien moet je ze soms gewoon achterwege laten. Dat zou ik A.N. Thomson aanbevelen.