Taalcolumns van Ruud Hendrickx

Van de kaart

Radio Vlaanderen Internationaal – thuis in de wereld – heeft het moeilijk met windstreken. Niet dat ze hun antennes de verkeerde kant uit richten, maar hoe moeten ze die windstreken spellen? Zenden ze uit naar het Noorden of het noorden? En bij ‘zuid+oost+azië’ zien ze de streepjes en hoofdletters helemaal niet meer zitten. Van alle twijfel verlos ons, heer taaladviseur.

Kon ik dat maar. Er zijn alweer geen echte regels, maar de meeste naslagwerken zijn het hierover eens: een windrichting krijgt alleen een hoofdletter als aardrijkskundige naam of als onderdeel daarvan. Klinkt eenvoudig, maar in de praktijk kan het wel eens tegenvallen.

De wind komt uit het ‘noorden’, je zendt uit naar het ‘zuiden’, Hasselt ligt in het ‘oosten’ van het land en Oostende in het ‘westen’. Geen discussie mogelijk, je schrijft geen hoofdletter want het gaat om windstreken. Maar ‘Oost’ en ‘West’ gingen soms bitsig (‘bits’ voor de Nederlanders) met elkaar om, ook nu nog botert het niet altijd tussen Rusland en het ‘Westen’, en het ‘Zuiden’ hoopt dat de rijke landen wat van hun rijkdom afstaan. ‘Oost’, ‘West’, ‘Westen’ en ‘Zuiden’ zijn een soort aardrijkskundige namen in die zinnen. Maar of we straks gaan overwinteren in het zuiden of in het Zuiden, wie zal het zeggen?

Als een windstreek onderdeel van een aardrijkskundige naam is, schrijf je altijd een hoofdletter. Het zuidoosten van Azië is ‘Zuidoost-Azië’, het noordwesten van Frankrijk is ‘Noordwest-Frankrijk’. Ingewikkelder wordt het als je het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant bedoelt: ‘Zuidwest-Noord-Brabant’. En ‘Zuid-Noord-Korea’ grenst aan ‘Noord-Zuid-Korea’.

In combinaties met ‘Centraal-’ en ‘Midden-’ spel je ook een streepje en een hoofdletter: ‘Centraal-Afrika’, ‘Midden-Amerika, Midden-Oosten, Centraal-Aziatisch’. Maar het rommelt weer in het ‘Nabije Oosten’. Een mens zou er het noorden (de windrichting) bij verliezen, als ik het even op z’n Belgisch mag zeggen.