Om de wille van het smeer

In de hitlijst van de taalfouten staat ‘omwille van’ bijzonder hoog genoteerd. En het is waarschijnlijk ook de langst genoteerde fout. Wat is er zoal mis met ‘omwille van’? We gebruiken het in de verkeerde betekenis en het werkt naamwoordstijl in de hand. Laten we met de betekenis beginnen.

“Om de wille van het smeer likt de kat de kandeleer”, zei Vader Cats. Alleen in die betekenis kun je ‘omwille van’ gebruiken: als het een doel aangeeft. De kat likt aan de kandelaar met het doel van het afgedropen kaarsvet te kunnen proeven. ‘Omwille van’ is dus synoniem met ‘ter wille van, ten behoeve van, ten bate van, in het belang van’. Toen Hilary Clinton net First Lady geworden was, vond ze dat ouders die willen scheiden, omwille van de kinderen bij elkaar moeten blijven.

‘Omwille van’ geeft geen oorzaak aan, al wordt het in Vlaanderen vaak zo gebruikt. Als je een oorzakelijk verband wilt aangeven, heb je uitdrukkingen te over: ‘wegens, vanwege, in verband met, om reden van, als gevolg van’ of simpelweg ‘door’.

Een paar voorbeelden uit de krant:

  • Om reden van veiligheid moet de nieuwe spoorlijn geheel worden afgeschermd.
  • Vanwege de krappe behuizing vindt het dagelijks leven in Japan veelal buiten de deur plaats.
  • Door de aanhoudende burgeroorlog vormen vluchtelingen een steeds grotere groep binnen de Sri Lankaanse samenleving.
  • Twee ballonvaarders stegen niet op wegens het slechte weer.
  • Er zijn regionale verschillen in het aantal ziekenhuisopnamen als gevolg van een andere bevolkingssamenstelling.

Na ‘omwille van’ kun je alleen maar een naamwoord krijgen en dat werkt naamwoordstijl in de hand. Je tekst wordt zoveel beter en pittiger als je met een werkwoord zegt wat je bedoelt. Vergelijk gewoon eens de volgende zinnen en dan begrijp je het meteen.

  • We hebben voor de Oude Landen gekozen omwille van de grote plantenrijkdom van het gebied.
  • We hebben voor de Oude Landen gekozen omdat er zoveel planten groeien in het gebied.

Als Vader Cats nu had geleefd, had hij beslist gezegd: “De kat likt de kandelaar om bij het lekkere smeer te kunnen komen.”